EduNext leergemeenschap secundair onderwijs regio Antwerpen/Limburg/Brabant - schooljaar 2025 - 2026

lerend netwerk VOOR ONDERWIJSPROFESSIONALS

(voor volledig programma - scroll naar beneden)

Ben jij betrokken bij innovatie of veranderingstrajecten in jouw school? 

• Wat als je inspiratie en inzichten kan opdoen bij andere scholen? 

• Wat als je via een expert met elkaar in gesprek kan gaan over belangrijke onderwijsthema’s?

EduNext heeft voor volgende schooljaar een jaarprogramma samengesteld met een mix van schoolbezoeken, themabijeenkomsten, onderwijscafés en een webinar:

1. Schoolbezoek: Kobos secundair: 20 november (13 - 16)

2. Onderwijscafé: Kennisrijk curriculum: – Via Via Mechelen: 11 december (18.30 - 21.30)

3. Schoolbezoek: A-Maze Beringen: 27 januari 2026 (13 – 16)

4. Schoolbezoek: Spectrumschool Deurne: 26 maart (13 - 16)

5. Onderwijscafé: Breinvriendelijk leren – Via Via Mechelen: 7 mei (18.30-21.30) 

Wil je samen met maximaal 20 andere onderwijsprofessionals uit het basisonderwijs deel uitmaken van deze leergemeenschap en telkens met een goed gevulde rugzak naar huis terugkeren?

De kostprijs voor alle bijeenkomsten samen bedraagt in totaal slechts 200 Euro inclusief BTW. Voor die prijs heb je toegang tot alle activiteiten. Als je zelf verhinderd bent voor een ervan, mag je iemand anders afvaardigen. Je mag voor die prijs ook iemand extra uitnodigen.  

DEEL UITMAKEN VAN DEZE LEERGEMEENSCHAP?

Schrijf je via deze link in voor de leergemeenschap secundair onderwijs Antwerpen - Limburg - Brabant en neem deel aan onze schoolbezoeken en onderwijscafés. Na je inschrijving krijg je een factuur ten bedrage van 200 Euro inclusief BTW. Na betaling ben je definitief ingeschreven. Ik schrijf mij in.

Gedetailleerd programma

1. Schoolbezoek: Kobos Kapelle-op-den-Bos: 20 november (13 - 16)

   De school besloot vanuit een sterke visie en met een kernteam van leerkrachten hun eerste graad volledig te herzien. Het doel is om leerlingen te laten ontdekken waar hun talenten liggen en hen te begeleiden in een gepersonaliseerd leertraject. Met een 6-wekensysteem doorbreekt de school de traditionele trimesterindeling. Flexuren bieden ruimte voor differentiatie en persoonlijke groei, terwijl het vak Natuur-Ruimte-Techniek projectmatig werken stimuleert. De school evalueert doorlopend om een volledig beeld van elke leerling te krijgen, en hanteert hierbij verschillende evaluatiemethodes en perspectieven. Zo kijken ze niet alleen naar cijfers, maar ook naar hun sterktes en groeikansen. In plaats van klassieke proefwerken voorzien ze regelmatige synthesemomenten en opdrachten. Elke zes weken sluiten ze af met een project- en uitdagingsweek, waarin de leraren samen met de leerlingen reflecteren op hun vooruitgang en leerproces. Daarbij zetten ze sterk in op de volledige ontwikkeling van de leerling.

2. Onderwijscafé: Kennisrijk curriculum: 9 december – Via Via Mechelen (18.30 - 21.30)

   De term ‘kennisrijk curriculum’ duikt de laatste tijd heel vaak op. Gaat het hierbij om modedenken of gaat het om een essentieel tekort in onze eindtermen, leerplannen en handboeken? Een analyse dringt zich op. Is het niet de zoveelste tegenstelling tussen kennis en vaardigheden die regelmatig in de geschiedenis van ons onderwijs opduikt? Nu eens te weinig kennis en te veel vaardigheden en vervolgens de omgekeerde beweging? In dit onderwijscafé zal emeritus professor pedagogiek Roger Standaert - die mee aan de wieg stond van de eindtermen - duiden wat een kennisrijk curriculum inhoudt, hoe belangrijk kennis is en welke kennis prioritair is. Het gaat immers om een sterk waardegeladen begrip waarin we een duidelijke focus moeten zoeken. Daarna gaan we hierover via stellingen en vragen met elkaar in gesprek.

3. Schoolbezoek: A-Maze Beringen: 27 januari – 13 – 16 uur

   A-Maze realiseert een verbazingwekkend nieuw en innovatief schoolconcept geïnspireerd op het Scandinavisch onderwijsveld. De school biedt een ander lessenrooster, evalueert anders en zet in op de werking van het tienerbrein en de ontwikkeling van de executieve functies. De leerlingen leren alles wat ze moeten leren, maar wel op de meest zinvolle manier. Sommige leerdoelen in projecten, andere daarbuiten. Leerlingen leren er met veel goesting in een levensechte context. Ze worden hierbij begeleid door een coach die samen met hen een planning maakt, de resultaten bekijkt en luistert naar hoe zij zich voelen. Daarnaast is A-Maze een volledig digitale school, werken ze projectmatig en hebben ze een routesysteem. Het team heeft zich ook geprofessionaliseerd in hoogbegaafdheid en de school heeft haar zorgvisie hierop afgestemd.

4. Schoolbezoek: Spectrumschool Deurne: 26 maart – 13 – 16 uur

   Spectrumschool Deurne is een bruisende campus waar leerlingen terecht kunnen voor ASO, TSO, BSO en duaal leren. Tijdens dit schoolbezoek maak je kennis met hoe het schoolteam het maximale uit elke leerling haalt. De focus op het leren komt tot leven via doelgerichte evaluatie, eigen ontwikkeld lesmateriaal en een sterke vakgroepwerking. Het leren stopt niet in het klaslokaal. Met hun PLUS werking, legt de school de klemtoon op persoonlijke groei, creativiteit en brede ontwikkeling. Denk aan inspirerende cultuurprojecten, boeiende workshops en samenwerkingen met externe partners. Spectrumschool Deurne combineert sterke inhouden met ruimte voor talent, zodat elke leerling groeit in kennis én als mens. Kom beleven hoe deze school het leren versterkt en verrijken.

5. Onderwijscafé: breinvriendelijk leren – Via Via Mechelen: 7 mei (18.30-21.30) 

   We worden overspoeld door een tsunami aan informatie, zowel op papier als digitaal. Met elke publicatie, elke swipe op onze tablet en elke muis-klik worden we bedolven onder een vloedgolf van gegevens. Het is een illusie dat ChatGPT en A.I. ons denken en onze creativiteit en dat van onze leerlingen zal overnemen. Tijdens het leren blijft ons brein met quasi onbegrensde mogelijkheden onze belangrijkste tool. En er is goed nieuws: we kunnen onze breinspieren trainen. Bernard Lernout, breinexpert en auteur van verschillende boeken over breinvriendelijk leren, neemt ons tijdens dit onderwijscafé mee in de wondere wereld van ons brein. Hij gaat in op een aantal technieken zoals snellezen, geheugentraining en focusconcentratie. We gaan daarna via een aantal stellingen in gesprek en maken tijd voor jouw vragen. 

DEEL UITMAKEN VAN DEZE LEERGEMEENSCHAP?

Schrijf je via deze link in voor onze leergemeenschap secundair onderwijs Antwerpen - Limburg - Brabant en neem deel aan onze schoolbezoeken en onderwijscafés.  Na je inschrijving krijg je een factuur ten bedrage van 200 Euro inclusief BTW. Na betaling ben je definitief ingeschreven. Ik schrijf mij meteen in.

EduNext leergemeenschap secundair onderwijs regio West-Vlaanderen/Oost-Vlaanderen - schooljaar 2025 - 2026

lerend netwerk VOOR ONDERWIJSPROFESSIONALS

(voor volledig programma - scroll naar beneden)

Ben jij betrokken bij innovatie of veranderingstrajecten in jouw school? 

• Wat als je inspiratie en inzichten kan opdoen bij andere scholen? 

• Wat als je via een expert met elkaar in gesprek kan gaan over belangrijke onderwijsthema’s?

EduNext heeft voor volgende schooljaar een jaarprogramma samengesteld met een mix van 3 schoolbezoeken en 2 onderwijscafés:

1. Schoolbezoek: VTI Zeebrugge: 20 november (13 - 16)

2. Onderwijscafé: Kennisrijk curriculum: 9 december – Vives Kortrijk (18.30 - 21.30)

3. Schoolbezoek: GO! middenschool Avelgem: 27 januari 2026 (13 – 16)

4. Schoolbezoek: 't Vier Kortrijk: 26 maart (13 - 16)

5. Onderwijscafé: Breinvriendelijk leren – Vives Kortrijk: 5 mei (18.30-21.30) 

Wil je samen met maximaal 20 andere onderwijsprofessionals uit het secundair onderwijs deel uitmaken van deze leergemeenschap en telkens met een goed gevulde rugzak naar je school terugkeren?

De kostprijs voor alle bijeenkomsten samen bedraagt in totaal slechts 200 Euro inclusief BTW. Voor die prijs heb je toegang tot alle activiteiten. Als je zelf verhinderd bent voor een ervan, mag je iemand anders afvaardigen. Je mag voor die prijs ook iemand extra uitnodigen.  

DEEL UITMAKEN VAN DEZE LEERGEMEENSCHAP?

Schrijf je via deze link in voor de leergemeenschap secundair onderwijs Oost-Vlaanderen/West-Vlaanderen en neem deel aan onze schoolbezoeken en onderwijscafés. Na je inschrijving krijg je van ons een factuur ten bedrage van 200 Euro inclusief BTW. Na betaling ben je definitief ingeschreven. Ik schrijf mij meteen in.

Gedetailleerd programma

1. Schoolbezoek: VTI Zeebrugge: 20 november (13 - 16)

   In het VTI in Zeebrugge vind je geen klassieke lessen Nederlands, Frans, Wiskunde of MAVO maar wel SAM-projecten. Leerlingen werken in groep of zelfstandig aan de leerdoelen van de verschillende vakken. Het nieuwe evaluatiesysteem dat focust op doelstellingsniveau geeft leerlingen heldere verwachtingen en bevordert diepere leerervaringen. Daarnaast versterkt de school het zorgbeleid via prikkelarme klassen en een nieuw leerlingenvolgsysteem. Zo slaagt de school erin om beter tegemoet te komen aan de diverse leer- en zorgbehoeften van al haar leerlingen.​ De school werkt met graadklassen waar leerlingen telkens 2 jaar krijgen om de leerdoelen te behalen waardoor de kans op zittenblijven minimaal is geworden. Daarnaast werkt de school heel nauw samen met de industrie. Benieuwd hoe ze in deze school technisch onderwijs innovatief aanpakken en erin slagen om hun leerlingen elke dag te motiveren?

2. Onderwijscafé: Kennisrijk curriculum: 9 december – Vives Kortrijk (18.30 - 21.30)

   De term ‘kennisrijk curriculum’ duikt de laatste tijd heel vaak op. Gaat het hierbij om modedenken of gaat het om een essentieel tekort in onze eindtermen, leerplannen en handboeken? Een analyse dringt zich op. Is het niet de zoveelste tegenstelling tussen kennis en vaardigheden die regelmatig in de geschiedenis van ons onderwijs opduikt? Nu eens te weinig kennis en te veel vaardigheden en vervolgens de omgekeerde beweging? In dit onderwijscafé zal emeritus professor pedagogiek Roger Standaert - die mee aan de wieg stond van de eindtermen - duiden wat een kennisrijk curriculum inhoudt, hoe belangrijk kennis is en welke kennis prioritair is. Het gaat immers om een sterk waardegeladen begrip waarin we een duidelijke focus moeten zoeken. Daarna gaan we hierover via stellingen en vragen met elkaar in gesprek.

3. Schoolbezoek: GO! Avelgem: 27 januari (13-16)

   Sinds 8 jaar biedt GO! middenschool Avelgem in de eerste graad B-stroom onderwijs op maat aan. In het kader van het TOP-project (Team, Op maat, Piloot van je eigen traject) geven een team van twee leraren de algemene vakken gebundeld. Tijdens de TOP-lessen leert iedere leerling op zijn of haar eigen tempo, terwijl hij of zij onder begeleiding de regie heeft over het eigen leerproces. Dit maakt het mogelijk om in te spelen op de steeds diverser wordende groep leerlingen met verschillende zorgnoden. Het project gaat door in aangepaste klaslokalen die voldoende ruimte bieden om samen te werken, te leren, te lezen en te ontspannen. Er is daarnaast veel aandacht voor het sociaal-emotionele aspect zodat gedragsproblemen minder kans krijgen om zich te uiten. Sinds een paar jaar is het team gestart met het leesinterventieproject voor scholen (LIST) dat de leraren integreren in de TOP-aanpak. Naast algemene vorming krijgen de leerlingen ook praktische vorming in drie praktijkmodules waardoor ze later een beter geïnformeerde studiekeuze kunnen maken.

4. Schoolbezoek: 'tvier Kortrijk: 26 maart (13 – 16)

   Deze secundaire Freinetschool biedt A-stroom, B-stroom, doorstroom, dubbele finaliteit en arbeidsmarktfinaliteit aan. Ze werken met instructielessen, zelfstandige leertijd, ateliers, projectwerk, rondes en een schoolforum. De school draagt dialoog, inspraak en overleg hoog in het vaandel en iedereen gaat gelijkwaardig met elkaar om. Het schoolteam zet in op verbinding en gelooft in herstelgericht werken. Als coöperatieve school verzorgen ze onderwijs samen met leerlingen, ouders en het schoolteam. De leerlingen krijgen autonomie, keuzevrijheid en vertrouwen en hun begeleiders coachen hen actief bij hun leerproces. Daarbij bieden zij leerlingen structuur om optimaal te leren en te ontwikkelen. Als onderzoekende school gaat het schoolteam uit van wat echt werkt in onderwijs. Naast een stevige basiskennis zijn ook vaardigheden en attitudes heel belangrijk. 

5. Onderwijscafé: breinvriendelijk leren – Vives Kortrijk: 5 mei (18.30-21.30) 

   We worden overspoeld door een tsunami aan informatie, zowel op papier als digitaal. Met elke publicatie, elke swipe op onze tablet en elke muis-klik worden we bedolven onder een vloedgolf van gegevens. Het is een illusie dat ChatGPT en A.I. ons denken en onze creativiteit en dat van onze leerlingen zal overnemen. Tijdens het leren blijft ons brein met quasi onbegrensde mogelijkheden onze belangrijkste tool. En er is goed nieuws: we kunnen onze breinspieren trainen. Bernard Lernout, breinexpert en auteur van verschillende boeken over breinvriendelijk leren, neemt ons tijdens dit onderwijscafé mee in de wondere wereld van ons brein. Hij gaat in op een aantal technieken zoals snellezen, geheugentraining en focusconcentratie. We gaan daarna via een aantal stellingen in gesprek en maken tijd voor jouw vragen. 

DEEL UITMAKEN VAN DEZE LEERGEMEENSCHAP?

Schrijf je via deze link in voor onze leergemeenschap secundair onderwijs Oost-Vlaanderen/West-Vlaanderen en neem deel aan onze schoolbezoeken en onderwijscafés.  Na je inschrijving krijg je van ons een factuur ten bedrage van 200 Euro inclusief BTW. Na betaling ben je definitief ingeschreven. Ik schrijf mij meteen in.

Schenk aandacht aan meerdere kanten van het zorgspectrum!

Sommige scholen hebben de neiging om hun zorgbeleid af te stemmen op de minder begaafden en daar hun meeste zorguren aan te besteden. Dat kan in een aantal gevallen zeer terecht zijn. Maar hoeft dat altijd zo te zijn?

DE meestE zorg NAAR de minder begaafden

Geïnspireerd door Hans Van de Moortel (De Wijnberg Wevelgem)

Terwijl het ook zou kunnen dat er leerlingen langs de linkerkant van de Gausscurve zitten omwille van factoren die minder te maken hebben met hun begaafdheid:

• Kinderen uit een sociaal uitdagende context

• Meertalige kinderen

• Onderbrekingen in de schoolloopbaan

Anderzijds zitten er wellicht ook leerlingen aan de rechterkant van de Gausscurve met:

• Gedrag dat hun begaafdheid camoufleert

• Nog niet gedetecteerde hoogbegaafdheid

Daardoor krijgen die leerlingen niet de ondersteuning en uitdagingen die ze nodig hebben.

Omgekeerde ZORGGausscurve?

Je zou je zorguren ook anders kunnen verdelen. Meer zorguren voor de minder begaafden en meer zorguren voor de hoogbegaafden.

Geïnspireerd door Hans Van de Moortel (De Wijnberg Wevelgem)

Creëer je eigen zorgcurve

Misschien goed om samen met je beleidsteam en schoolteam eens na te denken over hoe de zorgcurve er op jouw school uit zou kunnen zien en volgende vragen te beantwoorden:

• Welke informatie verzamelen we over leerlingen om te weten waar zij zich nu bevinden?

• Hoe kunnen we beter observeren wat de mogelijkheden van leerlingen zijn en waar zij zich in de toekomst zouden kunnen bevinden?

• Hoe kunnen we ons onderwijs anders organiseren zodanig dat de zorguren op de juiste plaats terechtkomen?

Meer dan IQ!

In bovenstaande afbeeldingen (en ook vaak in literatuur) ligt de focus vaak op het intelligentiequotiënt. Dat is één kant van het verhaal. We kennen allemaal hoogbegaafde leerlingen die sociaal moeilijk contacten leggen. En we kennen ook cognitief minder begaafde leerlingen die zich enorm kunnen inleven in andere mensen. Misschien goed om te bekijken hoe de curves voor onze leerlingen verlopen op vlak van:

• IQ: intelligentiequotiënt

• EQ: emotioneel intelligentiequotiënt

• SQ: sociaal intelligentiequotiënt

Veel kans dat die drie curves niet op elkaar liggen.

Vragen?

We gaan graag met jou in gesprek over hoe je je organisatie kunt aanpassen om tot een betere zorgbesteding te komen. Bel Dirk De Boe op 0474/949448 of mail naar dirkdeboe@edunext.be

EduNext leergemeenschap basisonderwijs regio West-Vlaanderen/Oost-Vlaanderen - schooljaar 2025 - 2026

lerend netwerk VOOR ONDERWIJSPROFESSIONALS

Ben jij betrokken bij innovatie of veranderingstrajecten in jouw school? 

• Wat als je inspiratie en inzichten kan opdoen bij andere scholen? 

• Wat als je via een expert met elkaar in gesprek kan gaan over belangrijke onderwijsthema’s?

EduNext heeft voor volgende schooljaar een jaarprogramma samengesteld met een mix van schoolbezoeken, themabijeenkomsten, onderwijscafés en een webinar:

1. Schoolbezoek: Freinetschool De Koorddanser Meulebeke: 19 november (9 - 12)

2. Onderwijscafé: Kennisrijk curriculum: 9 december – Vives Kortrijk (18.30 - 21.30)

3. Schoolbezoek: De Springplank Brugge: 27 januari (13 – 16)

4. Schoolbezoek: Sint-Camillus Sint-Niklaas: 12 maart (9 - 12)

5. Onderwijscafé: Breinvriendelijk leren – Vives Kortrijk: 5 mei (18.30-21.30) 

Wil je samen met maximaal 20 andere onderwijsprofessionals uit het basisonderwijs deel uitmaken van deze leergemeenschap en telkens met een goed gevulde rugzak naar huis terugkeren?

De kostprijs voor alle bijeenkomsten samen bedraagt in totaal slechts 200 Euro inclusief BTW. Voor die prijs heb je toegang tot alle activiteiten. Als je zelf verhinderd bent voor een ervan, mag je iemand anders afvaardigen. Je mag voor die prijs ook iemand extra uitnodigen.     

DEEL UITMAKEN VAN DEZE LEERGEMEENSCHAP?

Schrijf je via deze link in voor de leergemeenschap basisonderwijs Oost-Vlaanderen/West-Vlaanderen en neem deel aan onze schoolbezoeken en onderwijscafés. Na je inschrijving krijg je van ons een factuur ten bedrage van 200 Euro inclusief BTW. Na betaling ben je definitief ingeschreven. Ik schrijf mij meteen in.

Gedetailleerd programma

1. Schoolbezoek: Freinetschool De Koorddanser Meulebeke: 19 november (9 - 12)

   In deze school komen kinderen én begeleiders elke dag met goesting leren en groeien. Het is een hecht team van bevlogen leraren met een gedeelde missie: samen leren, zoeken, proberen en verbeteren. De school focust op kennis en via de taal van de deugden ook op karaktervorming. Het schoolteam heeft een jarenlange en rijke ervaring in de Freinet pedagogie. Laat je inspireren door hun doordachte leeromgeving waar elke fysische ruimte de pedagogie en didactiek versterkt. Ontdek hoe samenwerking en kindgericht werken de dagelijkse praktijk van de school vormen. Leer waarom en hoe het schoolteam hun kinderen met hart en ziel begeleidt.

2. Onderwijscafé: Kennisrijk curriculum: 9 december – Vives Kortrijk (18.30 - 21.30)

   De term ‘kennisrijk curriculum’ duikt de laatste tijd heel vaak op. Gaat het hierbij om modedenken of gaat het om een essentieel tekort in onze eindtermen, leerplannen en handboeken? Een analyse dringt zich op. Is het niet de zoveelste tegenstelling tussen kennis en vaardigheden die regelmatig in de geschiedenis van ons onderwijs opduikt? Nu eens te weinig kennis en te veel vaardigheden en vervolgens de omgekeerde beweging? In dit onderwijscafé zal emeritus professor pedagogiek Roger Standaert - die mee aan de wieg stond van de eindtermen - duiden wat een kennisrijk curriculum inhoudt, hoe belangrijk kennis is en welke kennis prioritair is. Het gaat immers om een sterk waardegeladen begrip waarin we een duidelijke focus moeten zoeken. Daarna gaan we hierover via stellingen en vragen met elkaar in gesprek.

3. Schoolbezoek: De Springplank Brugge: 27 januari (13 – 16)

   Deze school benadert onderwijs vanuit de behoeften van elk kind. Ontdek hoe het schoolteam traditionele leeftijdsgrenzen doorbreekt en kinderen op hun eigen tempo laten leren. Je krijgt een kijkje in hun innovatieve leermethoden waaronder co-teaching, klasdoorbrekend werk en de integratie van technologie, actief leren, personalisatie en creatief denken. De gepassioneerde talentencoaches van de school werken nauw samen om elke leerling te ondersteunen en bieden gepersonaliseerde leerpaden die aansluiten bij hun unieke talenten. Zo creërt de school een dynamische leeromgeving waarin motivatie, betrokkenheid en leerresultaten centraal staan. En leren de leerlingen vaardigheden die ze in een snel veranderende wereld nodig hebben.

4. Schoolbezoek: Sint-Camillus Sint-Niklaas: 12 maart (9 - 12)

   In deze talentenschool staan differentiatie en welbevinden centraal. De didactische pijlers zijn een sterk taalonderwijs, brede evaluatie en executieve functies. Elke leerlingengroep wordt begeleid door drie leerkrachten, zodat er ondersteuning is voor iedere leerling. Differentiatie gebeurt door leerlingen op niveau in te delen. Naast reguliere klasgroepen biedt deze school extra mogelijkheden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben:

   • Boostklas: begeleidt kleuters (die naar de lagere school gaan) en de jongste leerlingen in de lagere school bij een soepele overgang.

   • Rakkersklas: ocust op projectwerking en functioneel leren.

   • Wereldklas: richt zich op het leren van Nederlands voor anderstalige nieuwkomers uit alle reguliere groepen.

5. Onderwijscafé: breinvriendelijk leren – Vives Kortrijk: 5 mei (18.30-21.30) 

   We worden overspoeld door een tsunami aan informatie, zowel op papier als digitaal. Met elke publicatie, elke swipe op onze tablet en elke muis-klik worden we bedolven onder een vloedgolf van gegevens. Het is een illusie dat ChatGPT en A.I. ons denken en onze creativiteit en dat van onze leerlingen zal overnemen. Tijdens het leren blijft ons brein met quasi onbegrensde mogelijkheden onze belangrijkste tool. En er is goed nieuws: we kunnen onze breinspieren trainen. Bernard Lernout, breinexpert en auteur van verschillende boeken over breinvriendelijk leren, neemt ons tijdens dit onderwijscafé mee in de wondere wereld van ons brein. Hij gaat in op een aantal technieken zoals snellezen, geheugentraining en focusconcentratie. We gaan daarna via een aantal stellingen in gesprek en maken tijd voor jouw vragen. 

DEEL UITMAKEN VAN DEZE LEERGEMEENSCHAP?

Schrijf je via deze link in voor onze leergemeenschap basisonderwijs Oost-Vlaanderen/West-Vlaanderen en neem deel aan onze schoolbezoeken en themabijeenkomsten.  Na je inschrijving krijg je van ons een factuur ten bedrage van 200 Euro inclusief BTW. Na betaling ben je definitief ingeschreven. Ik schrijf mij meteen in.

De basis van klassenmanagement - Tom Adams en William Buys

Een groep leerlingen meekrijgen in jouw verhaal en een veilige en productieve leeromgeving creëren: een complexe opgave voor leraren. Dit leerproces kost vaak jaren en verloopt voor iedereen anders. Wat als je niet alle fouten die anderen hebben gemaakt, zelf ook moet maken? Wat als je kon leren van hoe anderen het succesvol hebben aangepakt? In hun boek geven de auteurs aan (aanstaande) leraren praktische tips hoe ze een klasklimaat kunnen faciliteren waarin leerlingen goed kunnen leren.

Een flexibel repertoire

Klassenmanagement is volgens Tom Adams en William Buys een geïntegreerd concept waarbij pedagogische, onderwijskundige en (vak)didactische elementen met elkaar in verbinding staan en elkaar beïnvloeden. Als leraar kun je bijvoorbeeld nadenken over je les (vakdidactiek), terwijl je rekening houdt met de specifieke kenmerken van je doelgroep (pedagogisch) en de wijze waarop je als leraar de kennis overbrengt (onderwijskundig). Een leraar moet adequaat kunnen handelen, gebruik kunnen maken van verschillende manieren van lesgeven en als een methode niet werkt, kunnen overschakelen op iets anders.

Het is belangrijk om zelf voorbeeldgedrag te laten zien maar ook om structuur en duidelijkheid te bieden. Eerst werken aan de relatie met je leerlingen, dan komt pas presteren. Als leraar neem je best de regie vanuit een natuurlijk overwicht in plaats van vanuit macht te handelen. En veelvuldig met waarschuwingen te moeten strooien of straffen uit te delen. Naast nabijheid en betrokkenheid zorgen duidelijke regels en structuur voor een rustig en overzichtelijk leerklimaat.

Vijf vaardigheden voor goed klassenmanagement

De auteurs beroepen zich op Evertson & Weinstein die volgende vaardigheden definiëren:

- Bouw aan een relatie met en tussen leerlingen. Dit heeft betrekking op je interpersoonlijk handelen in relatie tot je klas en je leerlingen

- Zorg voor een productief leerklimaat: via de organisatie van je les, de activiteiten die je in de les doet en/of de wijze waarop je werkvormen aanbiedt

- Creëer een veilig leerklimaat: bepaal en ga goed om met regels. Zorg voor een balans tussen een goede relatie met je leerlingen en gezag hebben

- Ondersteun de ontwikkeling van sociale vaardigheden en zelfregulatie: help leerlingen bij hun leerproces en coach hen op emotioneel en gedragsniveau

- Treed op bij gedrags- of ordeproblematiek: in situaties waarbij preventieve acties niet meer werken, is de wijze waarop je als leraar omgaat met ongewenst leerlingengedrag en/of ongewenst klasklimaat cruciaal.

Geef leerlingen uit een moeilijk te handhaven klas het voordeel van de twijfel en probeer achter het gedrag te kijken dat ze in eerste instantie laten zien.

Creëer een productief leerklimaat

De schrijvers adviseren om vooraf goed na te denken over welke interventies je in de klas wil inzetten. Wil je nog terugkomen op voorvallen of afspraken uit de vorige les? Wat is de beginsituatie als je een nieuw onderwerp start? Hoe ga je achterhalen welke voorkennis je leerlingen al hebben? Wat zijn je lesdoelen, welke leeractiviteiten ga je inzetten en hoe ga je op het einde van de les evalueren? Door je goed voor te bereiden, heb je meer tijd om te observeren wat er zich in het klaslokaal afspeelt.

William Buys en Tom Adams spreken uit ervaring als ze zeggen dat het belangrijk is om tijdens je les keuzes te durven maken in wat je nog wel gaat behandelen en wat je laat vallen. We hebben vaak de neiging om te veel leerstof te willen zien die dan minder goed blijft plakken bij de leerlingen of hen stress bezorgt.

Voor een productief leerklimaat is het ook belangrijk om als leraar zelf positief gedrag te laten zien. Dat zorgt voor een sterkere relatie met je leerlingen en maakt meteen duidelijk wat het gewenst gedrag is. De leerlingen gaan dit dan spiegelen en nemen jouw gedrag over.

Lees je gedrag en dat van je leerlingen

De roos van Leary biedt de mogelijkheid voor leraren om hun gedrag in een groep en dat van leerlingen te analyseren te analyseren en aan te passen. Het beschrijft 8 verschillende gedragsstijlen en verklaart hoe individuen op elkaars communicatieve stijl reageren. Hiermee geeft het handvaten voor de subtiele beïnvloeding van groepsprocessen en de verbetering van de omgang met leerlingen.

De roos van Leary

“Maak gebruik van de ik-boodschap, maak duidelijk dat jij het niet wil in plaats van dat het niet mag volgens de regels van de school.”

Het ligt niet aan de leerling

Goed onderwijs en de relatie tussen leerling en leraar zijn de meest belangrijke factoren bij het effectief voorkomen van gedragsproblemen. Leraren hebben echter lang niet altijd oog voor hun eigen aandeel in de gedragsproblemen van leerlingen. Ze zijn vaak geneigd om de problemen toe te schrijven aan leerlingenkenmerken en/of gezinsomstandigheden. Wanneer een leraar over een beter inzicht en een passend handelingsrepertoire beschikt, nemen de negatieve gevoelens ten opzichte van de leerlingen met gedragsproblemen af en verlopen de interacties met deze leerlingen positiever.

De houding van de leraar heeft misschien wel de grootste invloed op goed klassenmanagement. Deze houding bestaat uit alertheid en emotionele objectiviteit. Alertheid is het bewustzijn van wat er in je groep gebeurt. Het is belangrijk om je daar als leraar heel bewust van te zijn. En om vriendelijkheid uit te stralen, een open, uitnodigende houding te hebben en oogcontact te maken. Zo geef je leerlingen het gevoel dat ze gezien worden. De schrijvers waarschuwen om daarin ook niet te ver te gaan en je steeds bewust te blijven van je rol als leraar. Niet proberen het ‘vriendje’ van de leerlingen te worden.

“Sta bij de deur als de les begint, begroet iedereen en zorg dat je de namen kent. Praat met je leerlingen, vraag wat ze in het weekend gedaan hebben en wat hen bezighoudt.”

Hoe ongemanierd, onfatsoenlijk of ronduit bedreigend of asociaal het gedrag van leerlingen ook kan zijn, het is belangrijk om te beseffen dat dit nooit persoonlijk naar jou bedoeld is. Ongewenst gedrag is te verklaren doordat leerlingen status willen krijgen in de klas, stoer willen doen naar anderen, of gefrustreerd zijn omdat ze de stof niet snappen of omdat er in een andere les of thuis iets speelt dat invloed heeft op hun emotionele toestand.

Klassenmanagement bij verschillende schooltypes

De schrijvers hebben in hun boek aandacht voor de verschillende types onderwijs. Zo kan klassenmanagement in buitengewoon onderwijs ook heel uitdagend zijn. Er kan immers internaliserend gedrag ontstaan van leerlingen met faalangst of psychosociale problemen. Hierdoor trekken deze leerlingen zich terug, maken ze moeilijker contact met anderen en is er sprake van depressieve gedachten. Daarnaast kan er ook externaliserend gedrag optreden, storend voor de omgeving: driftbuien, agressief en respectloos gedrag en pesten. Leerlingen met een licht verstandelijke beperking kunnen het vermogen ontbreken om emoties te filteren op momenten dat het misgaat. De schrijvers stippen aan dat het belangrijk is dat de leraar deze leerlingen niet als kwetsbaar ziet, maar hen ‘normaal’ behandelt ondanks dat ze extra begeleiding nodig hebben.

Ze adviseren om bij aanvang van het schooljaar te investeren in groepsvorming en in te zetten op respect, gezelligheid en samenwerken. Daarnaast kan een wekelijks moment waarop het aanleren van sociale vaardigheden centraal staat, ook goed werken.

Vier effectieve vormen van docenthandelingen:

- Vermijd een persoonlijke strijd met leerlingen

- Corrigeer storend gedrag van leidersfiguren

- Gebruik straf met mate

- Vermijd conflicten tijdens de les

De auteurs raden aan om altijd de balans tussen zachtheid en helderheid te bewaken. Zachtheid in mimiek en stem in combinatie met een duidelijke boodschap. Belangrijk is dat je bij storend gedrag de leerling aanspreekt op het gedrag en niet op de persoon. En om het gedrag wat je ziet te benoemen en aan te geven dat je dit storend vindt. Probeer altijd te achterhalen waar het gedrag vandaan komt. Om vervolgens te zeggen wat voor gedrag je dan wel wil zien.

Inzetten op zelfregulerend leren is volgens William Buys en Tom Adams dan ook cruciaal. Zorgen dat leerlingen afhankelijk van hun context hun gedrag, gedachten en motivatie zelf richting kunnen geven met het oog op het bereiken van hun leerdoelen.

William Buys (onderwijskundige, lerarenopleider Fontys) - Tom Adams (practor Koning Willem I college)

Herstelrecht in het onderwijs: groen en rood

Hoop, humor en herstel zijn volgens de auteurs belangrijke bouwstenen voor een schoolbrede aanpak:

• Hoop: het vertrouwen dat leerlingen en leraren moeten hebben dat er een waardevol leven in het verschiet kan liggen

• Humor: de smeerolie die de raderen soepel laat draaien

• Herstel: de levensvisie die de veilige basis weer laat glimmen nadat die krassen of deuken heeft opgelopen

Bij herstelrecht kun je de kleuren groen en rood onderscheiden:

• Van groen gedrag wordt iedereen beter

• Bij rood gedrag is er altijd iemand die schade van iets ondervindt

Mensen die rood communiceren, proberen jou mee te trekken naar het rode vlak. Aanklagers maken slachtoffers en slachtoffers zoeken redders (dramadriehoek).

De kunst is om ook in spannende en stressvolle situaties groen te reageren, juist op rood gedrag van anderen. Het streven is dat leerlingen groen handelen en zich bewust zijn van hun rode gedrag, dat meestal narigheid oplevert ten opzichte van anderen en zichzelf (agressie, depressie en wanhoop). Door rood te handelen, sluiten ze zichzelf namelijk uit van anderen.

“Behandel je leerlingen als mensen en dan heb je geen problemen. Behandel je hen als leerplichtigen, dan loop je grote kans om problemen te krijgen omdat in dit geval het onderwijs centraal komt te staan en niet de persoon die het onderwijs volgt. ”

Niet één maar drie culturen

Leerlingen leven in drie culturen, elk met een eigen dynamiek en sociale ladders:

• De thuiscultuur

• De straatcultuur

• De schoolcultuur

Het onderwijs moet deze drie culturen erkennen en de onderling tegenstrijdige codes en boodschappen leren begrijpen en productief hanteren. Volgens Iliass El Hadioui, grondlegger van de filosofie achter de Transformatieve School, zijn jongeren constant bezig met de beklimming van deze drie ladders. Terwijl leraren het liefst zien dat ze de schoolladder beklimmen, bestaat de uitdaging erin om een match te vinden tussen de school, thuis en de straat. Alleen zo kunnen jongeren een bepaalde rust ervaren.

Conclusie

De auteurs strooien in hun boek met waardevolle tips: tips om een relatie te creëren met en tussen je leerlingen, tips om een productief leerklimaat te creëren, tips om vanuit je handelen te komen tot een veilige leeromgeving, tips om de ontwikkeling van sociale vaardigheden en zelfregulatie te ondersteunen, tips om vat te krijgen op ordeverstorend gedrag. Dit kan voor de beginnende leraar overweldigend overkomen. Hoe slaag je erin om al die tips in de praktijk te brengen? Anderzijds is er een leerproces en kun je het niet van in het begin perfect doen. De tips zijn handig om op terug te vallen en als reflectie dienen als het eens wat minder loopt. De basis van klassenmanagement is een met onderzoek onderbouwd sterk boek dat een houvast kan bieden voor elke leraar, niet alleen voor starters. Het boek is uitgegeven bij LannooCampus.